Beyin Tümörleri ve HastalıklarıBeyin Kanamaları
Beyin Kanaması Nedir?
Beyin kanamaları, beyin dokusunda veya çevresinde kanama meydana geldiğinde ortaya çıkan durumdur. Kanama genellikle damarlardaki zayıf noktalardan veya yırtılan damarlardan kaynaklanır. Beyin kanamaları ciddi bir durumdur ve derhal tıbbi müdahale gerektirir.
Beyin kanamalarının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir, ancak yaygın semptomlar arasında ani baş ağrısı, şiddetli baş dönmesi, bilinç kaybı, görme problemleri, konuşma bozuklukları, koordinasyon kaybı ve nörolojik belirtiler yer alır. Kanama şiddetine bağlı olarak semptomlar hızla kötüleşebilir.
Bahsedildiği üzere, beyin kanamalarının tedavisi acil tıbbi müdahale gerektirir. Hedef, kanamanın durdurulması, beyin basıncının kontrol altına alınması ve beyin dokusunun korunmasıdır. Tedavi seçenekleri arasında cerrahi müdahale, kanama kaynağının onarılması, kanın boşaltılması ve diğer destekleyici tedaviler bulunur. Tedavi planı, kanamanın türüne, boyutuna, konumuna ve hastanın durumuna bağlı olarak belirlenir.
Beyin kanamaları ciddi komplikasyonlara yol açabilen hayatı tehdit eden durumlar arasındadır. Bu nedenle, beyin kanaması belirtilerini tanımak, derhal tıbbi yardım istemek ve gerekli önlemleri almak önemlidir. Önleyici önlemler arasında, risk faktörlerini bilmek, sağlıklı yaşam tarzı seçimleri yapmak, tansiyonu kontrol altında tutmak ve düzenli doktor kontrollerine gitmek yer alır.
Beyin Kanaması Hangi Şekillerde Olmaktadır?
Beyin kanamaları beyin içine ve beyin dışına olan kanamalar şeklinde ikiye ayrılır. Beyin içine olan kanamalar, beynin içinde ventrikül ismi verilen boşluklara ya da beyin dokusu içine olabilmektedir. Beyin dokusu içine kanamalar özellikle büyük oldukları zaman ventrikül içine de geçebilmektedir.
Beyin dışına olan kanamalar ise beyin zarına göre olan konumlarına göre farklı isimlendirilirler. Beyin zarlarının dışında ise epidural kanama (dura ile kafa kemiği arasında) ismini alır. Dura zarının altında ise subdural kanama ismini alır. Kanama araknoid isimli zarın altında, beynin hemen üzerinde ise subaraknoid kanama olarak isimlendirilir. Beyin dokusu dışındaki kanamaların sebebi de kanamanın yerine göre değişmektedir. Bu nedenle kanamanın tam olarak nerede olduğunun anlaşılması, sebebin aydınlatılıp uygun tedavinin başlanması açısından hayati önem taşımaktadır.
Beyin Dokusu İçinde Olan Kanamaların Nedenleri Nedir?
Doku içine kanamaların nedenleri içinde en önde sayılması gereken faktör kontrol edilemeyen yüksek tansiyondur. Bu, sıklıkla aniden kan basıncı yükselen, uzun zamandan beri hipertansiyonu olan orta-ileri yaş hastalarda gözlenmektedir. Hipertansiyon dışında beyin dokusu içinde yapısı bozulmuş, genişlemiş kılcal damarlardan (kavernom), atardamar-toplardamar arasında oluşan uygunsuz damar yumaklarından (arterio-venöz malformasyon) da kanamalar olabilmektedir. Ayrıca kafa travması sonrasında travmanın şiddetine göre beyin içindeki kılcal damarlarda oluşan yırtıklardan da kanamalar oluşabilmektedir. Nadir olmayarak beyin tümörleri de beyin kanamalarına sebep olabilmektedir.
Epidural Kanama Nedir?
Beyin zarları dışında kafatasının hemen altında meydana gelen kanamalardır. Sıklıkla kafatasında kırığın izlendiği travma sonucu oluşur. Kırık hattının atardamar üzerinden geçtiği durumlarda damar yırtılarak yüksek basınçlı kanama oluşturur. Hastalar başlangıçta iyiyken hızlıca kötüleşebilirler. Erken müdahale edilmezse hasta kaybedilebilir. Tedavisi hemen her zaman cerrahidir.
Subdural Kanama Nedir?
Subdural kanama beyin zarlarından dura ve araknoidin arasında oluşan kanamalara verilen isimdir. Sıklıkla kafa travması (kazalar, düşme, darbe ya da darp) sonucu oluşur. Özellikle yaşlılarda ve alkoliklerde hafif travmalar sonucunda da oluşabilmektedir. Hastaların önemli bir kısmında tam olarak bir neden de bulunamayabilir. Kanamanın büyüklüğüne göre cerrahi girişimle kafatasında küçük bir delik açılarak boşaltılır ve beyin rahatlatılır. Eğer kanama miktarı az ise cerrahi girişim yapılmadan kendi kendine kanın emilmesi de beklenebilir.
Subaraknoid Kanama Nedir?
Araknoid zar ile beyin arasında oluşan kanamalara verilen isimdir. Kanama beyni besleyen yüzeysel damarlardaki yırtıklardan kaynaklanmaktadır. Bu yırtıklar çoğu zaman anevrizma adı verilen beyin damarlarındaki yapısal genişlemelerde oluşmaktadır. Anevrizmalar damar duvarının yapısının bozulduğu yerlerde meydana gelen genişlemelerdir. Anevrizmalar kanamadığı sürece veya bir siniri ezmezse belirti vermez. Bu nedenle subaraknoid kanamalarda hasta çoğu zaman kanama öncesinde tamamen sağlıklıdır. Subaraknoid kanama aniden ortaya çıkan (gök gürültüsü hızında) çok şiddetli baş ağrısı ile başlar. Kanama miktarına göre de nörolojik kayıplar oluşur. Kanama miktarı az ise baş ağrısı ve ensede sertlik dışında başka bir bulgu olmayabilir. Kanama miktarı fazla ise felçler, bilinç kaybı, epileptik nöbetler, yürüme ve duruş bozuklukları ve son olarak solunumun durması izlenebilir. Subaraknoid kanama son derece acil bir tıbbi durumdur. Tanısı için beyin tomografisi, MR ve beyin anjiyosu yapılmaktadır. Anevrizmanın saptanması durumunda ise anevrizmanın beyindeki konumuna göre anjiografik veya cerrahi yöntemlerle, hastanın nörolojik kaybına göre girişim yapılması gerekir.